İstiâze, Nahl sûresi, 98: Şeytan ve avenesinden Allah’a sığınma

Kur’an’da şeytandan Allah’a sığınma hem fiili hem de kavli olarak istenir. Bazı ayetlerde “şeytandan” ve onun vazifesini yapan bazı şeylerden Allah’a sığınma ifadelerini söylemeleri emredilir. Bazılarında da Müslümanlara fiili olarak Allah’a sığınmaları bildirilir.

Mü’min her türlü şer ve kötülükten uzak durmaya çalıştığı gibi aynı zamanda bu konuda Allah’tan yardım ister. Şeytan, insanın ilk var olduğu günden beri “apaçık düşmanı”dır. Değişik ayak oyunlarıyla insana yanlış yaptırtmak ve kendisi rahmet-i ilahiden kovulduğu gibi onun da uzaklaşmasını sağlamaya çalışır.

أَعُوذُ بِاللهِ السَّمِيعِ الْعَلِيمِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ

Şeytan insana kötülükleri şirin göstermeye çalıştığı gibi insanın iyi ve güzel işleri yapmasına da mani olmaya çalışır. Bu sebeple Kur’an-ı Kerimde değişik vesilelerle şeytanın bu oyunlarına dikkat çekilir. Şeytan, insanın Kur’an okuyarak Allah ile irtibatını kuvvetlendirmesini istemez, insanı Kur’an’dan uzaklaştırmaya çalışır. Müslüman bu tuzağı aşıp Kur’an okumaya başlayınca da bir an önce bitirmesi ve zihnen başka şeylerle meşgul olması için gayret gösterir. Nahl sûresi, 98. ayette bu tuzağa dikkat çekilerek, “Kur’an okumak istediğin, okumaya başlayacağın zaman kovulmuş şeytandan Allah’a sığınma talebinde bulun” buyrulur.

Kur’an’da şeytandan Allah’a sığınma hem fiili hem de kavli ifade şeklinde vurgulanır. Bazı ayetlerde “şeytandan” ve onun vazifesini yapan bazı şeylerden Allah’a sığınma ifadelerini söylemeleri emredilir. Bazı ayetlerde de Müslümanlara fiili olarak Allah’a sığınmaları talep edilir.

Binaenaleyh, Müslüman şeytanın hoşlanmayacağı, dolayısıyla engel olmak isteyeceği şeyleri yaparken ona karşı çok dikkatli hareket eder, bunun yanında Allah’a sığınma talebi manasına “istiâze”yi gönülden çekmelidir.