Ezan -1
Vakitler, has kullar için namazın ilancısıdır. Ezan ise sıradan halk için bir duyurudur.
Ezanın meşruiyeti, Kitap (Kuran) ve Sünnet ile sabittir. İmamlığın mı müezzinliğin mi daha faziletli olduğu konusunda ihtilaf edilmiştir. Hanefilere göre imamlık müezzinlikten daha faziletlidir.
Ezan, lügatte bildirmek, duyurmak manasına gelir. Şeriatte ise, hususi bir bildirme anlamındadır.
Teşrî sebebi, Sahabenin namaz vaktini bildirecek bir alametin ne olacağı konusunda Allah Resulü ile istişare etmesidir. Hicretin birinci ya da ikinci senesinde Medine’de meşru kılınmıştır.
Ezanın (zahirî) sebebi, vaktin girmesidir.
İster ferden, ister cemaatle, ister edâ ister kaza, ister seferi ister mukim olsun, erkeklerin farz namaz kılmak için ezan okuyup kamet getirmesi müekket (kuvvetli) sünnettir. Kadınların bu ikisini yapması ise mekruh görülmüştür.
Erkek ezan okurken başta dört tekbir getirir. Sondaki tekbirleri ise iki defa getirir. Diğer lafızları da ikişer defa okur. Şehadet kelimeleri okunurken terci yapılmaz (önce yanındakinin, sonra da herkesin duyacağı şekilde okunmaz.) Kametin lafızları da ezanınki gibidir.
Ancak iki yerde farklılık vardır: Müezzin sabah ezanında hayyealelfelah dedikten sonra iki defa “essalâtü hayrun minennevm = Namaz uykudan hayırlıdır.” diye ilave eder. Kamet getirirken ise yine hayyealelfelâh’tan sonra iki defa “kad kâmetissalâh = namaz başladı” diye ilavede bulunur.
Müezzin, ezanı yavaş yavaş, kameti ise biraz hızlı okur.
Ezanı, ezan olduğu anlaşılsa bile Farsça okumak geçerli değildir. Bu konuda en sağlam görüş budur.
الدرس الرابع والخمسون
باب الأذان
إن الأوقات إعلام في حق الخواص والأذان إعلام في حق العوام.
ثبوت الأذان بالكتاب والسنة. واختلف في أفضليته عندنا، الإمامة أفضل منه. ومعناه لغةً الإعلام. وشريعةً إعلام مخصوص. وسبب مشروعيته مشاورة الصحابة في علامة يعرفون بها وقت الصلاة مع النبي صلى الله عليه وسلم.وشرع في السنة الأولى من الهجرة وقيل في الثانية في المدينة المنورة. وسببه دخول الوقت. سن الأذان والإقامة سنة مؤكدة للفرائض ولو منفردا أداء أو قضاء سفرا أو حضرا للرجال، وكرها للنساء.
ويكبر في أوله أربعا ويُثَنِّي تكبير آخره كباقي ألفاظه. ولا ترجيع في الشهادتين. والإقامة مثله. ويزيد بعد فلاح الفجر "الصلاة خير من النوم" مرتين.وبعد فلاح الإقامة قد "قامت الصلاة" مرتين. ويتمهل في الأذان ويسرع في الإقامة. ولا يجزىء بالفارسية وإن عُلم أنه أذان في الأظهر./