Guslü Gerektiren Durumlar

 Guslü Gerektiren Durumlar

Gusül kelimesi, iğtisalden gelir. İğtisal ise vücudun tamamının yıkanması demektir. Aynı zamanda gusül kelimesi, yıkanmada kullanılan suyun da ismidir. Fakîhler, gusül kelimesini cünüplük, hayız ve nifastan arınmak için bedeninin yıkanmasına has bir sözcük olarak kullanmışlardır.  Cünüplük meninin şehvetle dışarı çıkmasından hasıl olan bir sıfattır. Arapça’da, ‘ecnebe’r-racül’ denildiğinde, kişinin kadınla şehvetini giderdiği anlatılmak istenir.  Bilinmelidir ki, guslün lügat ve şeriat manalarının yanında onun sebep, şart, hüküm, rükün, sünnet, adâb ve sıfatlarının da bilinmesi gerekir. Tefsiri az önce geçmişti. Sebebine gelince o, cünüp haldeyken yapılması caiz olmayan şeyleri yapmak istemektir.  Guslün bir vücup şartı bir de sıhhat şartı vardır ki bunlar abdest için de geçerli olup daha önce abdest konusunda geçmişti. Guslün rüknü ise temiz suyla bütün vücudun herhangi bir zorluk olmaksızın yıkanmasıdır.  Guslün hükmü, öncesinden yapılması helal olmayan bir şeyin helal hale gelmesi ve Allah’a yakınlık niyetiyle yapıldığından dolayı sevap kazanılmasıdır. Guslün sıfat, sünnet ve adâbının açıklaması ise ileride gelecektir.  Gusül, bazı durumlarda farz olur: Bunlardan birincisi, kişiden meni çıkmasıdır. Meni, beyaz ve ağır kokulu bir sıvı olup hurma kapçığı gibi kokar. Meninin gusül gerektirmesi için bedenin dışına çıkması gerekmektedir. Çünkü bedenin dışına çıkmayan bir meninin hükmü yoktur.  Ayrıca meninin, çıktığı yerden şehvetle ayrılmış olması da şarttır. Bu da cima (cinsî münasebet) yoluyla olur. Cinsî münasebetin rüyada görülmesi ile hayal edilmesi arasında fark yoktur. Bakarak ya da elle oynamak suretiyle şehvet gidermek de (istimnâ) aynı hükmü alır. Şehvet olmadan gelen meniden dolayı gusül gerekmez. Ağır bir şey kaldırmak ya da sırtına bir darbe almaktan kaynaklanan meni bu konunun örneğidir.  Erkekle kadın meniden dolayı gusül alma hususunda eşittir. Çünkü kadının rüyalanmasından dolayı gusül alıp almayacağı sorulduğunda Allah Resulü şöyle buyurmuştur: “Islaklık gördüğünde gusül alması gerekir.” Guslü gerektiren bir diğer durum da, rüyalanma yaşamadığı halde kişinin uykudan kalkınca çamaşırında ince bir ıslaklık görmesidir. Bu, İmam A’zam ile İmam Muhammed’e göredir. İmam Ebu Yusuf ise bu durumda gusül gerekmeyeceğini söylemiştir. Halef b. Eyyüb ile Ebu’l-Leys de Ebu Yusuf’un görüşünü benimsemişlerdir. Çünkü onlara göre bu sıvı, mezîdir. Meziden dolayı gusül gerekmez. Temel kurala en uygun görüş de budur.  İmam A’zam ile İmam Muhammed, görüşlerine delil olarak şu rivayeti naklederler: Allah Resulü’ne, rüyalanma yaşamadığı halde çamaşırında ıslaklık gören kimse hakkında sorulduğunda Allah Resulü onun gusül alması gerektiğini söylemiştir. Ayrıca uyku, insanın şehvetini harekete geçirecek bir rahatlığa sahiptir. Diğer yandan meni, herhangi bir sebepten dolayı incelebilir. İbadetler konusunda tedbir esas olduğundan böyle durumlarda gusül almak gerekir.  Gusül gerektiren durumlardan  biri de sarhoşluktan ve baygınlıktan ayıldıktan sonra çamaşırda bir ıslaklığın bulunması ve bunu kişinin meni zannetmesidir. Tedbir gereği bu iki durumda da gusül gerekir. Hayız ve nifas hallerinin bitmesinden sonra bu iki halden arınmak için gusül gerekir. Bu konuda icma vardır. Guslü gerektiren bu durumlar, kişi İslam’a girmeden önce gerçekleşse sonra kişi İslam’a girse de hüküm aynıdır. Müslüman olduktan sonra o kişinin bu sebeplerden dolayı gusül alması gerekir. 

الدرس الثامن والثلاثون

ما يجب فيه الغسل

يفترض الغسل بواحد من هذه الأشياء: خروج المني الى ظاهر الجسد إذا انفصل عن مقره بشهوة من غير جماع، ووجود ماء رقيق بعد النوم، ووجود بلل ظنه منيا بعد إفاقته من سكر وإغماء، وبحيض ونفاس. ولو حصلت الأشياء المذكورة قبل الإسلام في الأصح ويفترض تغسيل الميت كفاية.

الغسل: بالضم اسم من الاغتسال، وهو تمام غسل الجسد. واسم للماء الذي يغتسل به أيضا. وخَصَّه الفقهاء بغسل البدن من جنابة وحيض ونفاس. والجنابة صفة تحصل بخروج المني بشهوة، يقال أجنب الرجل إذا قضى شهوته من المرأة.

واعلم أنه يحتاج لتفسير الغسل لغة وشريعة وسببه وشرطه وحكمه وركنه وسننه وآدابه وصفته. وعلمت تفسيره. وسببه بأنه إرادة مالا يحل مع الجنابة. وله شروط وجوب وشروط صحة تقدمت في الوضوء. وركنه عموم ما أمكن من الجسد من غير حرج بالماء الطهور. وحكمه حِل ما كان ممتنعا قبله والثواب بفعله تقربا. والصفة والسنن والآداب يأتي بيانها.

"يفترض الغسل" يحصل للإنسان "بواحد من هذه الأشياء". أولها "خروج المني" وهو ماء أبيض ثخين، يشبه رائحة الطلع. "إلى ظاهر الجسد" لأنه ما لم يظهر لا حكم له. "إذا انفصل عن مقره" وهو الصلب، "بشهوة" وكان خروجه "من جماع" كالاحتلام ولو بأول مرة لبلوغ في الأصح وفكر ونظر واستمناء. فإذا لم توجد الشهوة لا غسل كما إذا حمل ثقيلا أو ضرب على صلبه فنزل منيه بلا شهوة. سواء في الغسل من المني المرأة أو الرجل لقوله صلى الله عليه وسلم وقد سئل هل على المرأة من غسل إذا هي احتلمت؟ فقال: "نعم إذا رأت الماء". 

"و" منها "وجود ماء رقيق بعد" الانتباه من "النوم" ولم يتذكر احتلاما عندهما خلافا لأبي يوسف، وبقوله أخذ خلف بن أيوب وأبو الليث لأنه مَذْي وهو الأقيس. ولهما ما روي أنه صلى الله عليه وسلم سئل عن الرجل يجد البلل ولم يجد احتلاما قال: "يغتسل". ولأن النوم راحة تهيج الشهوة، وقد يرق المني لعارض، والاحتياط لازم في باب العبادات. 

"و" منها "وجود بلل ظنه منيا بعد إفاقته من سكر و" بعد إفاقته من "إغماء" احتياطا. "و" يفترض "بحيض" للنص "ونفاس" بعد الطهر من نجاستهما بالانقطاع إجماعا. "و" يفترض الغسل بالموجبات "لو حصلت الأشياء المذكورة قبل الإسلام في الأصح" لبقاء صفة الجنابة ونحوها بعد الإسلام.