Haccın Yapılışı -2

 Sa’y’den sonra kişi ihramlı olarak Mekke’de ikamet eder. Her fırsatta Kabe’yi tavafta bulunur. Mekke dışından gelen (âfâkî) için, tavaf nafile namazdan daha faziletlidir.  Zilhicce’nin sekizinci günü Mekke’de sabah namazını kılınca, Mina’ya doğru yola çıkmak için hazırlanır ve güneş doğduktan sonra yola çıkar. Öğle namazını Mina’da kılmak müstehaptır.  Mina’da sabah namazını ilk vaktinde kılıncaya kadar kalır. Sonra Hayf mescidinde yakın bir yerde konaklar. Ardından vakfe yapmak üzere Arafat’a gider. Zeval vakti olunca, Nemira mescidine gelir. Orada, aralarında oturulan iki hutbe verdikten sonra devlet başkanı ya da onun tayin ettiği biriyle öğle ve ikindi namazlarını cem ederek kılar.  Cem ederken namazlarını tek ezan ve iki kametle kılar. İki farz arasında nafile kılmaz. Yani iki farzı arasına bir şey girmeksizin peş peşe kılar. Eğer kişi imamı yakalayamazsa her namazı kendi vaktinde kılar.  İmamla beraber namaz kıldıktan sonra vakfe yerine doğru yönelir. Arafat’ın, Batn-ı Urane hariç her tarafı vakfe yeridir. Arafat’ta zevalden sonra vakfe yapmak için gusül alır. Rahmet Dağı yakınlarında vakfe yapar. Allah’a yönelir, tekbir, tehlil ve telbiye getirir. Ellerini uzatarak, adeta bir dilenci gibi dua eder. Kendisi, anne babası ve kardeşleri vs. için göz yaşları dökerek gönülden dua eder. Bu şekilde dua etmesi, o duanın kabulüne bir işarettir. Duasını, icabet edileceğine dair kuvvetli bir ümitle eder.  Arafatta elinden geldiğince kusur işlemez, her ânını değerlendirir. Çünkü bir daha bu ânı yakalama imkanı olmaz. Özellikle Mekke dışından gelenler için bu böyledir.  Binek üzerinde vakfe yapmak daha faziletlidir. Yerde ayakta vakfe yapan, oturarak yapandan daha faziletlidir.  Güneş batınca, imam ve insanlar sükûnet içinde Müzdelife’ye doğru hareket ederler. İmkan bulurlarsa hızlı yürürler ancak insanlara katı davranmaktan, izdiham oluşturmaktan ve eza etmekten uzak dururlar.  Müzdelife’ye gelince Kuzeh dağı yakınında konaklar. Batn-ı vâdiden uzak durur. Çünkü burası insanların gelip geçtiği yerdir. Onlara kolaylık sağlamak gerekir. Burada akşam ve yatsı namazlarını tek ezan ve tek kametle cemederek kılar. Eğer iki farz arasına nafile ya da bir meşguliyet girerse kameti iade eder. Akşam namazını Müzdelife yolunda kılmak caiz değildir. Eğer kılmışsa, Müzdelife’ye geldiğinde sabah namazı vakti girmemişse akşam namazını iade eder.  Müzdelife’de gece kalmak sünnettir. Fecir doğunca imam insanlara hemen sabah namazını kıldırır. Sonra vakfeye dururlar. Müzdelife’nin Batn-ı muhassir adındaki mevki hariç her tarafı vakfe yeridir. Burada kişi gönlünü ortaya koyarak dua eder ve isteklerinin tamamlanmasını diler.  Nitekim Allah Resulü sallallahu aleyhi ve sellem, Arafat’ta ümmetiyle alakalı yaptığı duasını burada sürdürmüş ve kabule mazhar olmuştur. Sabah namazı vaktinin ilerleyen vakitlerinde (isfar), imam ve insanlar güneş doğmadan hareket geçer ve Mina’ya gelerek konaklarlar.   

الدرس الرابع والعشرون

كيفية تركيب أفعال الحج (2)

ثم يقيم بمكة محرما ويطوف بالبيت كلما بدا له وهو أفضل من الصلاة نفلا للآفاقي. فإذا صلى الفجر بمكة ثامن ذي الحجة تأهب للخروج إلى منى فيخرج منها بعد طلوع الشمس. ويستحب أن يصلي الظهر بمنى. ويمكث بمنى إلى أن يصلي الفجر بغَلَس. وينزل بقرب مسجد الخَيْف. ثم بعد طلوع الشمس يذهب إلى عرفات فيقيم بها. فإذا زالت الشمس يأتي مسجد نَمِرَة فيصلي مع الإمام الأعظم أو نائبه الظهر والعصر بعد ما يخطب خطبتين يجلس بينهما، ويصلي الفرضين بأذان وإقامتين، ولا يجمع بينهما إلا بشرطين الإحرام والإمام الأعظم، ولا يفصل بين الصلاتين بنافلة. وإن لم يدرك الإمام صلى كل واحدة في وقتها المعتاد.

فإذا صلى مع الإمام يتوجه إلى الموقف، وعرفات كلها موقف إلا بطنَ عُرَنَة. ويغتسل بعد الزوال في عرفات للوقوف، ويقف بقرب جبل الرحمة، مستقبلا مكبرا مهللا ملبيا داعيا مادّا يديه كالمستطعِم، ويجتهد في الدعاء لنفسه ووالديه وإخوانه، ويجتهد على أن يُخرج من عينيه قطرات من الدمع فإنه دليل القبول، ويُلِحّ في الدعاء مع قوة رجاء الإجابة. ولا يقصِّر في هذا اليوم، إذ لا يمكنه تداركه، لاسيَّما إذا كان من الآفاق. والوقوف على الراحلة أفضل، والقائم على الأرض أفضل من القاعد.

فإذا غربت الشمس أفاض الإمام والناس معه على هينتهم. وإذا وجد فرجة يسرع من غير أن يؤذي أحدا، ويتحرز عما يفعله الجهلة من الاشتداد في السير والازدحام والإيذاء فإنه حرام، حتى يأتي مزدلفة. فينزل بقرب جبل قُزَح. ويرتفع عن بطن الوادي توسعة للمارّين. ويصلي بها المغرب والعشاء بأذان واحد وإقامة واحدة، ولو تطوع بينهما أو تشاغل أعاد الإقامة، ولم تجز المغرب في طريق المزدلفة وعليه إعادتها ما لم يطلع الفجر.

ويسن المبيت بالمزدلفة. فإذا طلع الفجر صلى الإمام بالناس الفجر بغَلَس. ثم يقف الناس معه والمزدلفة كلها موقف إلا بطن محسِّر. ويقف مجتهدا في دعائه ويدعو الله أن يتم مراده وسؤاله في هذا الموقف كما أتمه لسيدنا محمد صلى الله عليه وسلم. فإذا أسفر جدا أفاض الإمام والناس قبل طلوع الشمس فيأتي إلى منى وينزل بها.