Oruç'a Ne Zaman Niyet Edilir?

Geceden belirlenmesi ve niyet edilmesi şart olan ve olmayan oruçlar vardır. Geceden belirlenmesi ve niyet edilmesi şart olmayan oruçlar üçtür: Ramazan orucunun edası, vakti belirlenmiş adak orucu ve nafile oruç. Bu oruçlara, o günün gündüzünün yarısından biraz öncesine kadar niyet edilmesi caizdir. Bu konuda en sahih görüş budur. Gündüzün yarısından maksat, fecrin doğuşundan büyük duha vakti denilen güneşin tam tepe noktaya geldiği vakte kadarki kısımdır. (Not: Şer’î manada gündüz, sabah namazının girişiyle (fecir ile) başlar ve akşam namazının girişi (güneş batınca) biter. Gündüzün yarısı bu toplam sürenin tam ortasıdır.) Sahih olan görüşe göre, bir insan yolcu ya da hasta da olsa, Ramazan’da mutlak olarak oruca niyet ettiğinde ya da nafile oruca niyetlendiğinde, bu Ramazan orucu yerine geçer. Sağlıklı ve mukim (yolcu olmayan) kişi de Ramazan’da bir vacib ya da farz oruca niyetlense, bu da yine Ramazan orucu olarak kabul edilir. Ancak yolcu bunun dışında tutulmuştur. Çünkü ona Ramazan orucunu eda etmek farz olmadığı için, Ramazan ayı içerisinde başka bir vacip ya da farz oruç tutabilir. Hastanın Ramazan’da başka bir vacip ya da farz oruca niyetlenmesi durumunda bu orucun Ramazan orucu yerine geçip geçmeyeceği konusunda ihtilaf edilmiştir. Zamanı belirlenmiş adak orucunun tutulacağı günde başka bir vacip oruca niyetlenilmişse bu, adak orucu olmaz, niyetlenilen oruç tutulmuş olur. Geceden belirlenmesi ve niyetlenmesi şart olan oruçlara gelince, bunlar da dört tanedir: Ramazan orucunun kazası, tutulurken bozulmuş nafile orucun kazası, her türlü keffaret oruçları ve vakti belirlenmemiş adak orucu. Bu son oruca bir misal: “Allah hastama şifa verirse, herhangi bir gün oruç tutmak üzerime şart olsun!” diyen kişi, şifa gerçekleştiğinde bu orucu istediği herhangi bir günde tutabilir.

الدرس الخامس عشر فصل فيما لا يشترط تبييت النية وتعيينها فيه

وما يشترط أما القسم الذي لا يُشترط فيه تعيين النية ولا تبييتها فهو أداء رمضانَ، والنذر المعيَّن زمانُه، والنفل. فيصح بنية من الليل إلى ما قبل نصف النهار على الأصح. ونصف النهار من طلوع الفجر إلى وقت الضحوة الكبرى. ويصح أيضا بمطلق النية وبنية النفل ولو كان مسافرا أو مريضا في الأصح. ويصح أداء رمضان بنية واجب آخر لمن كان صحيحا مقيما بخلاف المسافر، فإنه يقع عما نواه من الواجب. واختَلَفَ الترجيحُ في المريض إذا نوى واجبا آخر في رمضان. ولا يصح المنذور المعين زمانُه بنية واجبٍ غيرِه بل يقع عما نواه من الواجب فيه. وأما القسم الثاني وهو ما يُشترط له تعيين النية وتبييتها فهو قضاء رمضان، وقضاء ما أفسده من نفل، وصوم الكفارات بأنواعها، والنذر المطلق كقوله إن شفى الله مريضي فعلي صوم يوم فحصل الشفاء. [/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]