Abdest Suyunun Özellikleri

• Temiz, temizleyici fakat mekruh olan suya örnek kedinin içtiği sudur. Alternatifi varsa bu suyu kullanmak tenzihen (helale yakın) mekruhtur. Mekruh sakıncalı demektir. Alternatifi yoksa kullanılabilir. 
• Tavuk, yırtıcı kuşlar, fare ve yılan gibi hayvanların içtiği su da mekruh sudur. Bu suyun haram olmamasının sebebi, bu hayvanların pis şeylerden korunamamaları ve insanlara temaslarının her zaman mümkün olmasıdır. Dolayısıyla dinimiz insanlara kolaylık sağlamıştır. 
• Mâ-i müsta’mel, kullanılmış su demektir. Abdest ve gusülde kullanılan su kastedilir. Bu suyla tekrar abdest alınmaz. Çünkü bu su, temiz olsa da temizleyici değildir. İbadet niyetiyle (kurbet, taat için ya da sevap kazanmak maksadıyla diye de ifade edilmektedir) alınan abdestte kullanılan su da kullanılmış sudur. Bu su abdest ve gusülde kullanılsa da bir elbiseyi ya da mekânı temizlemek için kullanılabilir. Yasak sadece abdest ve gusülle alakalıdır. 
• Mesela sünnete riayet etmek için kişi yemekten önce ve sonra ellerini yıkasa, kullandığı su mâ-i müstamel (kullanılmış su) haline gelir. Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem), yemekten önce el yıkamanın berekete vesile, sonrasında el yıkamanın deri hastalığına mani olacağını ve gözlere sıhhat kazandıracağını ifade buyurmuştur. (Müsnedü’ş-Şihâb el-Kudâî, 1/205)
• Aynı mekânda abdest üstüne abdest almak israfa sebebiyet vereceğinden dolayı israftır, dolayısıyla da mekruhtur. Ayrı ayrı mekânlarda olursa mekruh olmaz. 
• Mutlak su, tadı, rengi ve kokusu olmayan, su deyince akla gelen sudur. 
• Meyve ve ağaç sularıyla abdest alınmaz. Çünkü bunlar mutlak su değildir. 
• Galebe, bir şeyin bir şeye üstün gelmesi demektir. Başka maddelerin mutlak suya karışarak ona galip gelmesi, o suyu abdest ya da gusül için kullanmadaki hükümlere tesir eder. 
• Suyun tabiatı, akıcılık ve inceliktir. Suyun vasıfları ise renk, tat ve kokudur. 
• Ağaç yaprakları ve meyve gibi temiz katı şeyler suya karışıp o suyun renk, tat ve kokusunu değiştirse bile, o suyla abdest alınabilir. Ancak suyun tabiatı olan akıcılık ve inceliğini kaybettirmişse artık o suyla abdest alınmaz. 
• Çok su, 56 metre karelik bir alanı kaplayan ve avuçlandığında yerin dibini göstermeyen sudur. Bundan az olan suya da az su denir.  
• Katı ve pis şeyler az ve durgun suya karıştığında, bu kesin biliniyorsa, pisliğin eseri görünmese bile o az su pis kabul edilir. Böyle pis bir şey, çok suya karıştığında ise o suyun pis kabul edilmesi için mutlaka pisliğin eserinin suda görülmesi gerekir. 
• Bir şeyin eserinden maksat, o şeyin rengi, tadı ve kokusudur. Bunlara aynı zamanda o şeyin üç vasfı denir.
• Temiz sıvılar suya karıştığında, sıvının özelliklerinden ne kadarının suya geçtiğine bakılır ona göre hüküm verilir. 
• Sütün iki özelliği vardır: Rengi ve tadı. Süt suya karıştığında sütün tadı ya da rengi suya geçerse, süt suya galip gelmiş ve onu mutlak su olmaktan çıkarmış demektir. Bu suyla abdest alınmaz. Not: Soğuk sütün kokusu yoktur. 
• Sirkenin üç özelliği vardır: Renk, tat ve koku. Bunlardan ikisi suya geçerse o su da mutlak su olmaktan çıkmış demektir. Onunla abdest alınmaz.
• Mâ-i müsta’mel ya da kokusu kesilmiş gül suyu, mutlak suya karışırsa bu suların ayrıştırıcı bir özelliği bulunmadığından dolayı, miktarları ölçü alınır. 
• Pis bir şey, akıcı suya karıştığında herhangi bir eseri suda görünmedikten sonra o su temiz kabul edilir. Mesele bir dereden abdest almak isteyen kimse, hayvan dışkılarının suya karışmış olabileceğinden endişe ediyor fakat bunların kokusunu, rengini veya tadını suda görmüyorsa rahatlıkla o dereden abdestini alabilir. 
• Eşek katır gibi ehlî hayvanların içtiği suyun artığı meşkûk (şüpheli) sudur. Bununla abdest almak, alternatifi varken caiz olmaz. Çünkü bu suyun temizleyiciliğinde şüphe vardır. Alternatifi yoksa kullanılabilir. 

  Rasim Haner