Oruç'un Çeşitleri -1

Oruç hüküm açısından altıya ayrılır.

Farz, vacip, sünnet, mendup, nafile, mekruh.

Farz oruç, edasıyla kazasıyla Ramazan orucu, keffaret oruçları ve en kuvvetli görüşe göre nezir oruçlarıdır.  Vacip oruç, tutarken kişinin kendisi tarafından bozulan nafile orucun kazasıdır.

Sünnet oruç, dokuzuncu günle beraber Muharrem ayının onuncu gününde tutulan aşure orucudur. 

Mendup oruca gelince, bunlar her ay üç gün tutulan oruç ki bunun özellikle eyyâm-ı bîd denilen her ayın 13, 14 ve 15. günler olması menduptur. Pazartesi Perşembe günleri tutulan oruç, altı günlük Şevval ayı orucu da menduptur. Bunların dışında tutulması dinimiz tarafından talep edilen ve sevabı olan oruçlar da mendup kategorisindedir. Buna misal Hazreti Davud aleyhisselam’ın orucudur. O, bir gün oruç tutar bir gün tutmazdı. En faziletli ve Allah’a en sevimli gelen orucun bu olduğu ifade edilmiştir.  Orucun nafile çeşidine gelince mekruh olmayan her türlü oruç nafiledir. 

Mekruh oruçlar ise ikiye ayrılır. Tenzihen (helale yakın) mekruh ve tahrimen (harama yakın) mekruh. Tek onuncu gün tutulan aşure orucu tenzihen mekruha misaldir. Çünkü bunda ehl-i kitabın bir kısmını (yahudileri) taklit vardır.  Ramazan bayramının birinci günüyle kurban bayramının dört günü tutulan oruç da tahrimen mekruhtur. Çünkü bugünler Allah’ın ziyafet günleridir. Bugünlerde oruç tutmak O’nun ziyafetini reddetmek manasına gelir. Ayrıca sadece Cuma günü oruç tutmak da böyledir. 

Sadece Cumartesi, nevruz ve mihrican günlerinde oruç tutmak da tahrimen mekruhtur. Çünkü bunda dinin tayininin dışında bir günü kutsama manası vardır.  İki gün hiç bir şey yemeden peş peşe oruç tutmak da (visal orucu) tahrimen mekruhtur. Çünkü Efendimiz tarafından da bu yasaklanmıştır. Aynı şekilde her günü oruçlu geçirmek de yani ömür boyu oruç tutmak da tahrimen mekruhtur.   

الدرس الثاني عشر

تقسيم الصوم

ينقسم الصوم إلى ستة أقسام: فرض، وواجب ومسنون ومندوب ونفل ومكروه. 

أما الفرض فهو صوم رمضان أداء وقضاء، وصوم الكفارات والمنذور في الأظهر. وأما الواجب فهو قضاء ما أفسده من نفل. وأما المسنون فهو صوم عاشوراء مع التاسع.

وأما المندوب فهو صوم ثلاثة من كل شهر،ويندب كونها الأيام البيض، وهي الثالث عشر والرابع عشر والخامس عشر. وصوم الأثنين والخميس وصوم ست من شوال.

وكل صوم ثبت طلبه والوعد عليه بالسنة كصوم داود عليه الصلاة والسلام كان يصوم يوما ويفطر يوما وهو أفضل الصيام وأحبه إلى الله تعالى. وأما النفل فهو: سوى ذلك مما لم يثبت كراهيته، وأما المكروه فهو قسمان: مكروه تنزيها، ومكروه تحريما.

الأول صوم عاشوراء منفردا عن التاسع. والثاني صوم العيدين وأيام التشريق. وكره إفراد يوم الجمعة وإفراد يوم السبت ويوم النِيروز أو الْمِهرَجان إلا أن يوافق عادته. وكره صوم الوصال ولو يومين وهو أن لا يفطر بعد الغروب أصلا حتى يتصل صوم الغد بالأمس وكره صوم الدهر.